Ακράτεια από προσπάθεια (stress incontinence)

Share

Γενικά

Η ακράτεια από stress είναι η μορφή ακράτειας η οποία εμφανίζεται όταν αυξάνεται η ενδοκοιλιακή πίεση, δηλαδή όταν βήχει, γελά, σφίγγεται ή σηκώνεται κανείς από το κάθισμα. Μπορεί να έχει διαφορετική αιτιολογία στο κάθε φύλο.

Η ακράτεια από προσπάθεια στον άνδρα συνήθως συναντάται μετά από επεμβάσεις στον προστάτη είτε για την καλοήθη υπερπλασία (διουρηθρική προστατεκτομή, δια-κυστική προστατεκτομή), είτε, πολύ εντονότερα μετά από τη ριζική προστατεκτομή (ανοικτή, λαπαροσκοπική, ρομποτική) για κλινικά εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη.

Σπανίως η σφιγκτηριακή λειτουργία μπορεί να επηρεαστεί μετά από ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη και συνήθως αυτό γίνεται μετά από περίοδο μηνών ή ετών μετά την ολοκλήρωση της.

Ο λόγος που ο άνδρας μπορεί να κάνει ακράτεια από προσπάθεια είναι η ανεπάρκεια ή ο  τραυματισμός του σφιγκτήρα μυ κατά τις παραπάνω επεμβάσεις. Επίσης η αλλαγή στη δομή και τον αυλό της προστατικής ουρήθρας καθώς και οι αλλαγές στον αυχένα της ουροδόχου κύστης μπορεί να συντελούν στην ακράτεια αυτή, ιδίως τις πρώτες εβδομάδες μετά την επέμβαση.

 

Διάγνωση

Γίνεται επιμελής κλινική εξέταση και λαμβάνεται αναλυτικό ιστορικό. Εάν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη κλινική υποψία μπορεί να χρειαστεί επιπλέον εργαστηριακός έλεγχος με μικροβιολογικές εξετάσεις, υπερηχογράφημα, ή ενδοσκόπηση του ουροποιητικού, ωστόσο η διάγνωση της ακράτειας από προσπάθεια είναι ως επί το πλείστο κλινική.

Στις μετρίου και σοβαρού βαθμού περιπτώσεις ακράτειας όπου τίθεται η πιθανότητα χειρουργικής διόρθωσης, πρέπει επιπλέον να γίνει ουροδυναμική μελέτη.

Η ουροδυναμική μελέτη είναι μια διαγνωστική μέθοδος όπου γεμίζεται η κύστη με ένα καθετηράκι και γίνεται προσπάθεια να αναπαραχθεί το σύμπτωμα της ακράτειας (βλέπε linkà ακράτεια ουρων-ουροδυναμική μελέτη). Για την παρακολούθηση της ενδοκοιλιακής πίεσης τοποθετείται ένα μικρό καθετηράκι στο ορθό και έτσι καταγράφεται η συμπεριφορά της κύστης στις διάφορες πιέσεις καθώς αυτή γεμίζει με φυσιολογικό ορό και γίνεται επίσης καταγραφή τω όγκων και πιέσεων που απαιτούνται για να προκληθεί διαρροή.

 

Αντιμετώπιση

Αν διαπιστωθεί και άλλη μορφή ακράτειας εκτός από την ανεπάρκεια του σφιγκτήρα, όπως ακράτεια από επιτακτικότητα γίνεται συνδυασμένη προσπάθεια αντιμετώπισης και αυτού του παράγοντα.

Δοκιμάζονται πρώτα ασκήσεις ενδυνάμωσης του πυελικού εδάφους το οποίο μπορεί να συμβάλλει στην υποστήριξη της ουρήθρας. Οι ασκήσεις πυελικού εδάφους πρέπει να γίνονται σωστά και για μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να έχουν αποτέλεσμα. Ωστόσο οφείλει να γίνει κατανοητό από τον ασθενή ότι μπορεί μεν να βοηθήσουν αλλά δε μπορούν να ανακτήσουν τη σφιγκτηριακή λειτουργία εάν αυτή είναι η αιτία της ακράτειας.

Η σφιγκτηριακή ανεπάρκεια δε μπορεί να βελτιωθεί ούτε με φαρμακευτική αγωγή. Στη χειρουργική αντιμετώπιση της ακράτειας, εάν είναι μετρίου βαθμού, υπάρχει η επιλογή της έγχυσης παραγόντων που ανυψώνουν την επένδυση της ουρήθρας. Η μέθοδος αυτή έχει τους περιορισμούς της. Είναι σχετικά ανώδυνη και ενίοτε μπορεί να χρειαστεί να επαναληφθεί.

Μια πιο δραστική λύση για τις περιπτώσεις μετρίου βαθμού ακράτειας, είναι η χρήση μιας ταινίας ανδρικής ακράτειας που τοποθετείται κοντά στην ουρήθρα από το περίνεο και προκαλεί μια γωνίωση αυτής. Η τοποθέτηση της ταινίας αυτής γίνεται κυρίως μετά από ριζική προστατεκτομή. Η ταινία μπορεί να βελτιώσει αυτόν τον τύπο ακράτειας σε ένα ποσοστό που μπορεί να φτάνει το 70% και αφορά μόνο περιπτώσεις ήπιας προς μετρίου βαθμού ακράτειας.

Αν η ακράτεια είναι σοβαρή η πιο ριζική λύση είναι η τοποθέτηση ένας τεχνητού σφιγκτήρα. Αυτή γίνεται υπό γενική αναισθησία και διεκπερεώνεται με μια τομή στο περίνεο και άλλη μια τομή στην κατώτερη κοιλία.

Ο τεχνητός σφιγκτήρας έχει διάφορα μηχανικά μέρη, ένα κομμάτι που περικυκλώνει την ουρήθρα, ένα «διακόπτη» που τον ενεργοποιεί και τον απενεργοποιεί, ο οποίος τοποθετείται στο όσχεο κάτω από το δέρμα, ενώ τμήμα του είναι και ένα ρεζερβουάρ υγρού με κύκλωμα που συνδέει τα επιμέρους τμήματα της συσκευής.

Όλα τα μέρη του σφιγκτήρα είναι ενδοσωματικά. Είναι πολύ συγκεκριμένες οι ενδείξεις της χρήσης του και υπάρχει σημαντικό ποσοστό δυσλειτουργίας των μηχανικών τμημάτων του ακόμα και μετά από μια φαινομενικά επιτυχή επέμβαση (περίπου 25%).