Το υπογόνιμο ζευγάρι

Share

Γενικά

Έχοντας μια παράδοση στον τομέα της υπογονιμότητας έχουμε την τακτική να αποφεύγουμε να αντιμετωπίζουμε μεμονωμένα τη γυναίκα ή τον άνδρα στο ιατρείο αυτό. Η υπογονιμότητα αποτελεί ένα μείζον ζήτημα που αφορά τα δύο μέλη του ζευγαριού και μόνο.

Ανεξαρτήτως των ευρημάτων της διαγνωστικής διαδικασίας ή του αποτελέσματος της θεραπείας έχει σημασία να παραμένει ένα ερωτικό ζευγάρι, ενωμένο και όχι απλώς σύντροφοι. Έχοντας λοιπόν ως βάσεις τα παραπάνω επιμένουμε να βλέπουμε ζευγάρια στο ιατρείο.

Η υπογονιμότητα βάσει στατιστικών μελετών είναι πολύ πιο συχνή από όσο νομίζουμε πλήττοντας περίπου το 15% του πληθυσμού. Στις μισές περιπτώσεις ανευρίσκεται γυναικείος παράγων και στις άλλες μισές περίπου ανευρίσκεται ανδρικός παράγοντας.

Η ηλικία της γυναίκας φαίνεται να είναι ένας από τους βασικότερους παράγοντες, εφόσον βιολογικά οι πιθανότητες σύλληψης αρχίζουν να μειώνονται καθώς η γυναίκα περνάει τα 35 έτη και μειώνονται ακόμα ποιο σημαντικά όταν περνά πλέον τα 40 έτη.

 

Διαγνωστική διαδικασία

Η παρακολούθηση του υπογόνιμου ζευγαριού είναι πρόκληση για το ιατρό καθώς απαιτεί γνώσεις τόσο της ανδρικής όσο και της γυναικείας φυσιολογίας. Στη διαγνωστική διαδικασία απαιτείται

  • Επιμελής λήψη του ιστορικού του ζευγαριού που περιλαμβάνει προηγούμενες κυήσεις από την πλευρά της γυναίκας, προηγούμενη τεκνοποίηση από την πλευρά του άνδρα
  • Ερωτήσεις για έκθεση σε ουσίες οι οποίες μπορεί να εμποδίσουν την τεκνοποίηση όπως ουσίες από το εργασιακό περιβάλλον, κάπνισμα, ιστορικό λήψης χημειο-θεραπευτικών ή άλλων φαρμάκων που μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμοποιητική ικανότητα όπως αναβολικά, αλκοόλ ή άλλων εθιστικών ουσιών, ή προηγούμενη έκθεση σε ακτινοβολία
  • για τη γυναίκα πληροφορίες για το ιστορικό του κύκλου, τη διάρκεια, τη σταθερότητά του, τυχόν διαταραχές, καθώς και πώς αυτός αλλάζει εάν αλλάζει τα τελευταία χρόνια, ιστορικό πολυκυστικών ωοθηκών, προηγούμενες κυήσεις που τερματίστηκαν,  ισοτρικό καρκίνου του μαστού ή καρκίνου των ωοθηκών
  • για τον άνδρα ιστορικό κιρσοκήλης, διαταραχών στη διάπλαση των όρχεων, ιστορικό  συστροφής του όρχεως, κρυψορχίας, ιστορικό νόσου και εμβολιασμού από ιλαρά η ιστορικό καρκίνου του όρχεως

Ακολούθως γίνεται η κλινική εξέταση του άνδρα και μπορεί να χρειαστεί γυναικολογική συνεκτίμηση στη γυναίκα. Το ιατρείο με χαρά μπορεί να συνεργαστεί με το γυναικολόγο της γυναίκας ώστε να υπάρχει συντονισμός και συνέχεια στην πορεία του ζευγαριού.

Στον άνδρα θα χρειαστούν ορισμένες εξετάσεις μεταξύ των οποίων θα είναι

  • δύο σπερμοδιαγράμματα κατά προτίμηση με μία χρονική διαφορά ανάμεσα τους (τουλάχιστον 2-3 μήνες διαφορά)
  • βασικός ορμονολογικός έλεγχος του άξονα των γεννητικών ορμονών αλλά και έλεγχος θυρεοειδικής λειτουργίας και προλακτίνης
  • υπερηχογράφημα του οσχέου για εκτίμηση του όγκου τον όρχεων, αποκλεισμό βλαβών μέσα στο όρχεις καθώς και αδρή εκτίμηση των επιδιδυμίδων, ύπαρξη κιρσοκήλης κλπ.
  • μικροβιολογικές εξετάσεις με καλλιέργειες ούρων κ σπέρματος για αποκλεισμό σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων των οποίων οι ασθενέις μπορεί να είναι φορείς αλλά ενίοτε μπορούν να επηρεάζουν και την ικανότητα για σύλληψη (βλεπε λοιμώξεις του ουροποιητικού- σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα)

 

Ανάλογα με τα αποτελέσματα των παραπάνω εξετάσεων μπορεί επιπλέον να χρειαστούν επίσης:

  • γενετικός έλεγχος με καρυότυπο
  • έλεγχος μιρκο-ελλείψεων του χρωμοσώματος Υ
  • έλεγχος για μεταλλάξεις του γονιδίου της κυστικής ίνωσης

Οι πιο συχνές διαταραχές στο σπέρμα που ανευρίσκονται στο σπερμοδιάγραμμα, εξέταση που είναι υποκειμενική καθώς βασίζεται στο μάτι του βιολόγου/μικρο-βιολόγου που την εκτελεί, είναι

  • Διαταραχές στη μορφολογία : μεταφράζεται σε φυσιολογικές μορφές σπερματοζωαρίων <4% και λέγεται τερατοζωοσπερμία
  • Διαταραχές στον αριθμό των σπερματοζωαρίων : συγκέντρωση < 15 εκατομμύρια / ml σπέρματος και <39 εκατομμύρια ανά εκσπερμάτισμα χαρακτηρίζεται ως ολιγοζωοσπερμία. Αν δε βρεθούν σπερματοζωάρια αυτό χαρακτηρίζεται αζωοσπερμία
  • Διαταραχές στην κινητικότητα των σπερματοζωαρίων : α+β κινητικότητα φυσιολογικά επίπεδα < 32% μία ώρα μετά την εκσπεμάτιση  και λέγεται ασθενοζωοσπερμία
  • Διαταραχές στον όγκο του σπέρματος με φυσιολογικές τιμές 1.5-5.5 ml
  • Διαταραχές στη συγκέντρωση διαφόρων ουσιών στο σπέρμα όπως του π.χ. ψευδαργύρου που μπορεί να δώσουν πληροφορίες για την ύπαρξη μιας απόφραξης των σωληναρίων στο γεννητικό σύστημα και ενίοτε του επιπέδου της απόφραξης
  • Διαταραχές στο pH του σπέρματος και
  • Διαταραχές ρευστοποίησης του σπέρματος

 

Θεραπευτική προσέγγιση

Η θεραπεία είναι πάντα ανάλογη του αιτίου που θα βρεθεί. Σε ένα μερίδιο ασθενών που δε θα ανευρεθεί ορμονική ή χρωμοσωμική ανωμαλία, συστήνεται γενικά αλλαγή του τρόπου ζωής, γίνεται χρήση αντι-οξειδωτικών παραγόντων για τη βελτίωση της μορφολογιάς του σπέρματος και συνταγογραφούνται εμπειρικές ορμονικές θεραπείες οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την καλύτερη διαχείριση των ενδογενών ανδρογόνων που παράγουν οι όρχεις ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη δυνατή σπερματογένεση.

Κάθε κύκλος σπερματογένεσης διαρκεί από 65-90 μέρες οπότε για να παραχθεί εξ’ ολοκλήρου καινούριο σπέρμα χρειάζεται ένα διάστημα ορισμένων μηνών.

 

Βιοψία όρχεων

Στην ιδιοπαθή ολιγο- και άζωοσπερμία, όταν δε βρεθεί αίτιο θέση μπορεί να έχει η βιοψία του όρχεως ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχει ιστολογικά σπερματογένεση στον όρχι. Ταυτόχρονα, εάν απομονωθούν σπερματοζωάρια  (TESE, micro-TESE) μπορεί να χρησιμοποιηθούν μετά από επεξεργασία για διαδικασίες υποβοηθούμενης γονιμοποίησης όπως η σπερματέγχυση και η εξωσωματική γονιμοποίηση.

Ο τομέας της υπογονιμότητας περιλαμβάνει διάφορες διαγνωστικές εξετάσεις οι οποίες ζητώνται ανάλογα με τα ευρήματα που θα έχει ο γιατρός σας. Στην όλη αυτή προσπάθεια μπορεί να χρειαστεί συμβολή και άλλων ειδικοτήτων όπως ο γυναικολόγος, ο ενδοκρινολόγος, ο ακτινολόγος και ο γενετιστής. Κλείστε ραντεβού με το γιατρό σας για περισσότερες πληροφορίες.